یاس

یاسمن (نام علمی: Jasminum) نام یک سرده از تیره زیتونیان است. گلی است خوشبو به رنگ سفید یا زرد یا کبود؛ مخفف یاس که آن را یاسمین نیز گویند.

شرح

یاس درختچه‌ای است زینتی از تیرهٔ زیتونیان، که دارای گونه‌های برافراشته یا بالارونده است، در باغ‌ها کاشته می‌شود و ارتفاعش بین دو تا سه متر است. برگ‌هایش متقابل و قلبی شکل و گل‌هایش دارای یک جام چهار قسمتی به شکل صلیب است که به یک لولهٔ نسبتاً طویل منتهی می‌شود. گل‌هایش گاهی منفرد و گاهی به صورت آرایش گرزن در انتهای شاخه قرار می‌گیرند.

اصل این گیاه را از ایران می‌دانند و از آنجا به سایر نقاط دنیا برده شده‌است. گل‌های یاس بسیار معطر و به رنگ قرمز و سفید یا زرد با بنفش می‌باشد.

دیگر نامها

گل یاس، درخت یاس، گل لیلی، یاسمون، یاسمین، ظیان، گل هاشم، سجلاط، سمن، یاس گلدانی، شرخات.

خواص

• از گل‌های گونه‌های معطر آن در عطرسازی استفاده می‌کنند. شاخه‌های جوان یاس دارای مغز چوبی نرمی است و ممکن است آن‌ها را توخالی کرد و از آن‌ها فلوت ساخت، یا جهت ساختن پیپ از آن‌ها استفاده نمود، ولی شاخه‌های مسن آن دارای مغز سختی است و در منبت کاری بکار رود.
• تحقیق‌ها نشان می‌دهد، بوی شیرین گل یاسمن به اندازهٔ والیوم آرامش بخش است و بدون هیچ عارضهٔ جانبی اعصاب را تسکین می‌دهد.
• آزمایش‌ها نشان داده که وجود این رایحه در قفس شلوغ موش‌های آزمایشگاهی باعث می‌شود که موش‌ها فعالیت خود را کاهش داده و در کنج قفس آرام بنشینند.

گونه‌ها

• یاس چمپا Jasminum grandiflorum
• یاس رازقی Jasminum sambac
• یاس سفید Jasminum officinale
• یاس صورتی Jasminum polyanthum
• یاسمن پاکوتاه Jasminum humile
• یاسمن زمستانه Jasminum nudiflorum
• Jasminum abyssinicum
• Jasminum adenophyllum
• Jasminum aemulum
• Jasminum albicalyx
• Jasminum andamanicum
• Jasminum angolense
• Jasminum angulare
• Jasminum angustifolium
• Jasminum arborescens
• Jasminum attenuatum
• Jasminum auriculatum
• Jasminum azoricum
• Jasminum bakeri
• Jasminum beesianum
• Jasminum bignoniaceum
• Jasminum brachyscyphum
• Jasminum breviflorum
• Jasminum calcareum
• Jasminum campyloneurum
• Jasminum choense
• Jasminum cinnamomifolium
• Jasminum craibianum
• Jasminum dallachii
• Jasminum dasyphyllum
• Jasminum dichotomum
• Jasminum didymum
• Jasminum dinklagei
• Jasminum dispermum
• Jasminum divaricatum
• Jasminum duclouxii
• Jasminum elegans
• Jasminum elongatum
• Jasminum flavovirens
• Jasminum flexile
• Jasminum floridum
• Jasminum fluminense
• Jasminum fruticans
• Jasminum fuchsiifolium
• Jasminum glaucum
• Jasminum guangxiense
• Jasminum hongshuihoense
• Jasminum kajewskii
• Jasminum kerstingii
• Jasminum lanceolarium
• Jasminum lasiosepalum
• Jasminum laurifolium
• Jasminum lang
• Jasminum leratii
• Jasminum longipetalum
• Jasminum longitubum
• Jasminum malabaricum
• Jasminum mesnyi
• Jasminum meyeri-johannis
• Jasminum microcalyx
• Jasminum molle
• Jasminum mossamedense
• Jasminum multiflorum
• Jasminum multipartitum
• Jasminum narcissiodorum
• Jasminum nardydorum
• Jasminum newtonii
• Jasminum nervosum
• Jasminum niloticum
• Jasminum nintooides
• Jasminum nudiflorum
• Jasminum obtusifolium
• Jasminum odoratissimum
• Jasminum parkeri
• Jasminum pauciflorum
• Jasminum pentaneurum
• Jasminum pierreanum
• Jasminum prainii
• Jasminum preussii
• Jasminum pubigerum
• Jasminum punctulatum
• Jasminum quinatum
• Jasminum rehderianum
• Jasminum rex
• Jasminum rufohirtum
• Jasminum schimperi
• Jasminum schroeterianum
• Jasminum seguinii
• Jasminum simplicifolium
• Jasminum sinense
• Jasminum stans
• Jasminum stenolobum
• Jasminum stephanense
• Jasminum streptopus
• Jasminum suavissimum
• Jasminum subglandulosum
• Jasminum subhumile
• Jasminum subtriplinerve
• Jasminum thomense
• Jasminum tonkinense
• Jasminum tortuosum
• Jasminum undulatum
• Jasminum urophyllum
• Jasminum verdickii
• Jasminum wengeri
• Jasminum yuanjiangense

در میان اشعار

حافظ:

ضرب‌المثل

آنقدر صنم هست که یاسمن در میان گم است.

نگارخانه

منابع

یاس، لغت‌نامه دهخدا

یاسمن، لغت‌نامه دهخدا

همشهری آنلاین